در ابتدای سال همیشه دانشآموزان دچار این مشکل هستند که چگونه میتوانند برای خود، یک برنامه مطالعاتی منظم داشته باشند. یا اگر مشاور برای آنها برنامهریزی کند فقط چند روز اول، آن را اجرا میکنند. یکی از دلایل عدم موفقیت در این زمینه غیر واقع بینانه بودن برنامهی مطالعاتی است. برای اینکه یک برنامه عملی قابل اجرا باشد، در مرحله اول از دانشآموز بخواهید هدف اصلی و واقع بینانهی خود را در ابتدای سال مشخص کند. مثلاً اهدافی مانند قبولی تیزهوشان، معدل 20، قبولی در مدارس نمونه و .... در مرحله دوم اهداف فرعی که او را به هدف اصلی میرساند، مشخص کنید. به طور مثال برای قبولی در آزمون تیزهوشان در ابتدا باید به چه موقعیتهایی دست پیدا کرد تا به هدف اصلی رسید؟ مرحله سوم شروع برنامهریزی است به این شکل که: 1- از دانشآموز خواسته شود تا امکانات و محتوایی که در اختیار دارد را مشخص کند. (کتابهای درسی، 5 حلقهی یادگیری و ... ). برای این منظور که چه محتواهایی مطالعه خواهد شد. 2- کارهای ثابتی روزمره مشخص شود مثل ساعت رفت و برگشت به مدرسه، وقت ناهار و نماز، کلاسهای فوق برنامه که ساعت مشخصی دارد، تماشای تلویزیون، ساعت خواب میان روز و خواب شب، ساعت بیداری،... . 3- برنامه را بر اساس اولویتبندی مطالعه و انجام کارها باید تنظیم کرد و تاکید شود که برنامه باید متناسب و بر اساس برنامهی هفتگی مدرسه باشد. اولویتبندی مطالعه دروس برای دانشآموزان متفاوت است ولی در هر صورت باید دروسی که مطالعه آنها ضروری و مهمترند در اولویت قرار داده شود.
میتوان به این صورت برنامهریزی کرد: هنگام شروع مطالعه در روز: مطالعه دروس همان روز ، مطالعه دروس فردا، مطالعه درس آزمون، مشاهده CD و مراجعه به سایت، البته (مطالعه دروس بر اساس برنامه هفتگی الزامی است) همچنین توصیه میشود مطالعه دروس سنگین پشت سر هم نباشد، بلکه یک درس عمومی، یک درس اختصاصی در برنامه گنجانده شود. دانشآموزان در برنامه مطالعاتی خود، ساعاتی را به مراجعه به سایت اختصاص میدهند که میتواند یک یا دو بار در هفته باشد. ممکن است بعضی از دانشآموزان هر روز به سایت مبتکران مراجعه کنند. مهمترین عامل در برنامه مطالعاتی مشخص کردن زمانهایی برای استراحت است. مطالعه مداوم و پشت سر هم میزان یادگیری را پایین میآورد. توصیههایی در خصوص زمان استراحت: کارهای متفرقه، فعالیتهای مورد علاقه را حتما" در برنامه خود یادداشت کنند تا برنامه مطالعاتی روزانه خسته کننده نشود.حتی اگر در ساعت خاصی به تماشای فیلمی میپردازند آن را در برنامه هفتگی خود منظور کنند. ممکن است دانشآموز در یک درس ضعیف باشد و یا به علت اینکه دروسی مثل ریاضی و علوم برای دانشآموزان مشکل است و احتیاج به تمرین بیشتری دارد، توصیه میشود در برنامه زمان خاصی مثلا" 45 دقیقه فقط به مطالعه آن دروس اختصاص داده شود. آخر هفته زمان مناسبی برای مرور دروس هفتگی یا جبران عقب افتادگیها در طول هفته است. همیشه در برنامه یک ساعت برای کارها و امور غیر منتظره در نظر گرفته شود به این دلیل که هیچگاه برنامهها قابل پیشبینی نیست.
رضا عشوری مسئول مشاوره مبتکران استان گیلان
|